बाहुनडाँगी, २९ माघ ।
मेचीनगरको उत्तरी क्षेत्रका नागरिकहरुमा उच्च रक्तचाप र मृगौला रोगीको अवस्था गभ्भिर रहेको एक तथ्याङ्कले देखाएको छ । ग्रामीण क्षेत्रका बासिन्दालाई लक्षित गरेर सञ्चालन भएको केएचडिसी कार्यक्रम अन्तर्गत मेचीनगर ४ स्थीत बाहुनडाँगीमा सञ्चालन गरिएको स्वास्थ्य शिविरमा जाँच गराउन आएकाको स्वास्थ्य रिपोर्टले रक्तचापका बिरामी धेरै भएको देखाएको हो । शिविरमा बिरामीको स्वास्थ्य जाँच गर्न आएका विपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानमा कार्यरत वरिष्ठ मुटु रोग विशेषज्ञ डा सन्जीव शर्माले दीर्घरोग मध्ये उच्च रक्तचापका बिरामी अत्याधिक रहेको तथ्याङ्क सार्वजनिक गर्नु भयो ।
बिपि कोइराला स्वास्थ्य बिज्ञान प्रतिष्ठान धरानसंगको सहकार्यमा सञ्चालित केएचडीसी कार्यक्रमलाई मेचीनगर वडा नं ४ ले माघ १८ गतेदेखि बाहुनडाँगीको सामुदायिक भवनमा निशुल्क स्वास्थ्य जाँच तथा परामर्श अभियान सञ्चालन गरिरहेको छ ।
डा शर्मा नेतृत्वको टोलीले सुरु गरेको ‘स्वस्थ जीवन’ अभियान अन्तर्गत बाहुनडाँगीमा सञ्चालित शिविर फागुन ७ गतेसम्म चल्ने मेचीनगर वडा नं। ४ का वडाध्यक्ष नविन बरालले जानकारी दिनु भयो । वहाँका अनुसार हरेक हप्ता डा शर्मासहित दैनिक दुईजना भन्दा बढी विशेषज्ञ डाक्टरहरु आएर शिविरमा बिरामीको स्वास्थ्य जाँच गरिरहेका छन ।
अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै डा सञ्जीव शर्मा ।
बाहुनडाँगीको शिविरमा माघ २९ गते सम्म ७४१ जनाको स्वास्थ्य जाँच भएको छ । त्यसमध्ये ४९० जनाको केही न केही स्वास्थ्य खराबी देखिएको डा शर्माले बताउनु भयो । डा शर्माका अनुसार ३२ जनामा पहिलो पटक मधुमेह देखिएको छ । त्यस्तै, मिर्गौलाका १९ नयाँ रोगी भेटिएको छ भने ३७ जनामा दम, ३९ जनामा मुटु रोग देखिएको उनले जानकारी दिनु भयो ।
डा शर्माले बाहुनडाँगी मात्रै नभएर समग्र क्षेत्रमा दीर्घरोगको अवस्था विकराल बन्दै गएको बताउनु भयो । डा शर्माले भन्नु भयो, ‘दिर्घ रोग भुसको आगो जस्तै हाम्रो समाजमा भित्र भित्रै फैलिरहेको छ ।’ सामान्यतया किड्नी, उच्च रक्तचाप, डाइविटिज र मुटुरोग लाई दीर्घरोग मानिन्छ । ‘यी चारवटा रोगको लक्षण भनेकै लक्षण नहुनु हो,’ वहाँले भन्नुभयो, ‘जब अङ्ग विग्रिन्छ अनि मात्रै थाहा हुन्छ । धेरैजसो मानिसलाई लक्षण थाहै नहुने देखिएको छ ।’
डा शर्माले यी चार प्रकारका रोग मानिसका निम्ति ‘साइलेन्ट किलर’ भएको बताउनु भयो । सुरुकै अवस्थामा पत्ता लगाएर साधारण उपचारमार्फत दीर्घरोगबाट बच्न सकिने बताउँदै वहाँले मानिसले अहिलेको जीवन शैली परिवर्तन गर्नुपर्नेमा जोड दिनु भयो । ‘खानपान र अल्छीपनाका कारणले मानिसलाई रोग लागिरहेको छ,’ वहाँको सुझाव छ, ‘हामीले हाम्रो जीवन जिउने तरिका अब बदल्न जरुरी छ ।’
स्वास्थ्य शिविरको महत्व बुझाउन विहीवार आयोजित अन्तरक्रियामा बोल्दै मेचीनगर प्रमुख विमल आचार्यले हरेक वडाका बासिन्दा स्वास्थ्य सेवाबाट बञ्चित हुन नपरोस् भनेर गाउँ–गाउँमा स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन गरिएको बताउनु भयो । वहाँले अझै पनि स्वास्थ्यका बारेमा मानिसले हेलचेक्याइँ गर्ने गरेको बताउनु भयो ।
प्रमुख आचार्यले अब सामान्य रोगको उपचार गर्न बाहिर जान नदिन नगरपालिकाले वडामै भरपर्दो स्वास्थ्य सेवा सुरु गरेको बताउनु भयो । ‘स्वास्थ्य क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेर हरेक वडामा काम भइरहेको छ,’ वहाँले भन्नुभयो, ‘स्वस्थ नगरको परिकल्पनालाई साकार पार्ने अभियानमा छौँ । यसमा सबै क्षेत्र र नगरबासीको सकारात्मक सहयोगको खाँचो छ ।’
अन्तरक्रियामा मेचीनगर उपप्रमुख मीना उप्रेती, नेपाल रेडक्रस सोसाइटी झापा शाखा सभापति लोकराज ढकाल, किड्नी रोग लागेर स्वास्थ्य लाभ लिइरहेका दमकका गोविन्द भट्टराई लगायतले स्वास्थ्य अनुभव सुनाएका थिए ।
कार्यक्रममा नेपाली काँग्रेस झापाका उपसभापति राम कट्टेल, मेचीनगर सभापति इन्द्र बुढाथोकी, काँकरभिट्टा इलाका प्रहरी कार्यालयका डिएसपी सुनिल दाहाल लगायतको आतिथ्यता रहेको थियो ।
